SEKTÖRÜMÜZDE MUALLAK VE ÖDENEN HASAR DEĞİŞİMİ ANALİZİ
Değerli Acente Arkadaşlarım,
Özellikle son iki yıldır Trafik Sigortaları’nda Sigorta Şirketlerinin ZARAR EDİYORUZ feryatları ile ortalık inliyor.Diğer yandan da Sigortalılarımızın PRİMLER ÇOK ARTTI feryatları ile ortalık inliyor.Arada kalan biz Acenteler olduk.Zarar feryatları arasında ilk iş olarak da biz Acentelerin komisyonlarının sıfırlara kadar çekilmesi nedeni ile bizim feryatlarımız ise arada kaynadı gitti maalesef.
Bu nasıl bir Aktüeryal hesaplama ise anlayamadık gitti.4 Bilinmeyenli bir denklemde 4 parametreyi de sigorta şirketi belirliyor.1-Hasar operasyonu (eksper tayini-tamirhane anlaşmaları-asistans firma anlaşmaları-parça tedariği) 2-Acente Komisyonu 3-Genel giderler 4-Diğer hesaplamalar.Daha sonra da biz Acentelere şu fiyattan satacaksınız diyorlar.1 kuruşluk bile değişim yapmamızın mümkün olmadığı bir fiyattan poliçe satıyoruz.Sonuçta Sigorta Şirketi ZARAR ETTİK diyerek hemen ilk iş Komisyonlarımızı sıfıra kadar çekiyorlar.
Daha önceki yazımda da belirttim toplamda son 6 yılda Acente prim üretimi % 104 artarken Acente Komisyonlarımız maalesef % 80 arttı.Bankalarda ise durum fevkalade güzel,prim üretimi % 198 artarken komisyonları % 550 artmış.(Hayat branşında Bankalar % 294 prim artışına karşılık komisyonlarını % 1020 artırma başarısı! gösterdiler)
Şimdi konuya bir başka açıdan bakalım ve Trafik Sigortalarındaki prim / Hasar ilişkisini inceleyelim,
(KAYNAK TSB)
2009 yılında ortalama Trafik Primi 179.-tl
2010 yılında 192.-tl
2011 yılında 198.-tl
2012 yılında 253.-tl
2013/Haziran yılında 338.-tl olarak gerçekleşti.
Dosya Başına ayrılan muallak (tl) dosya adet Dosya Başına Ödenen Hasar(tl)
2009 yılında 3.400.- 220.336 1.565.-
2010 3.764.- 224.723 1.559.-
2011 4.128.- 243.314 1.637.-
2012 6.023.- 250.946 1.907.-
2013/Haziran 8.350.- 205.931 2.099.-
Soru şu?
2009-2013/Haziran yılları arasında 0rtalama prim % 90 ,ödenen ortalama hasar ise % 35 artarken zarar nasıl oluşuyor?
Acaba zararın sebebi dosya başına ayrılan muallak hasar olmasın?Dosya başına ayrılan muallak karşılık artışı % 95 .Peki eğer öyle ise muallak rakamlarıdamı muallak acaba?2009 yılında ayrılan muallak 3.400.-tl iken ödenen hasar 1.559.-tl(oran % 46) 2013 yılına geldiğimizde dosya başına ayrılan muallak 8.350.- ödenen hasar 2.099.-tl(oran % 25)
Primlerin Aktüeryal hesaplarını her şirket açıklar ise bizde yukarıdaki tabloyu belki daha kolay anlayabiliriz.
Konuya açıklık getirme adına Dosya Başı Bedeni Muallak ve Ödenen Hasarların değişimini de görelim:
YIL D.B Muallak(TL) Dosya Adedi Ödenen Hasar(TL) Ödenen Dosya Adedi
2009 22.418.- 12.825 16.277.- 10.361
2010 22.783.- 16.896 18.715.- 11.599
2011 22.937.- 25.498 13.123.- 26.363
2012 33.669.- 31.435 23.034.- 23.720
2013/6.ay 40.228.- 33.043 23.494.- 14.715
Yıllara göre prim Hasar rakamlarına da bakalım acaba gerçekten zarar bu kadar kötümü?
PRİM ÖDENEN HASAR MUALLAK POLİÇE ADEDİ
2009 1.930.497.053.- 1.579.154.742.- 749.237.297 10.673.440
2010 2.241.236.776.- 1.727.067.402.- 845.772.279.- 11.745.633
2011 2.598.251.665.- 1.952.364.527.- 1.004.347.884.- 12.942.474
2012 3.507.839.996.- 2.391.655.651.- 1.511.472.199.- 13.862.901
2013/6ay 2.382.500.150.- 1.217.871.811.- 1.719.463.402.- 7.045.360
Tablolara dikkatlice bakıldığında ortada çok da kötü bir resim olmadığı sadece aktüeryal hesaplamalarda yapılan hata ve muallak hasarlarda ayrılan karşılıkların ödenen hasarlarla arasındaki ilişkinin bu branşta yanlış kurgulanmasıdır.
Aşağıda Kasko ile ilgili tabloyu inceleyelim
Poliçe Başına Prim Ayrılan Muallak Ödenen Hasar
2009 751.- 2.160.- 1.405.-
2010 805.- 2.119.- 1.449.-
2011 861.- 2.435.- 1.522.-
2012 996.- 2.665.- 1.479.-
2013/6 ay 1.116.- 2.451.- 1.467.-
Trafik branşında ayrılan karşılık ile ödenen hasar arasındaki uçurum nasıl oluyorsa Kasko branşında istikrarlı bir şekilde % 60 seviyelerinde devam ediyor.Son beş yıl ortalamaları:
Ortalama prim:906.-tl
Dosya başına ayrılan muallak:2.451.-tl
Dosya başına ödenen hasar:1.467.-tl
Muallak Ödeme Oranı:% 60
Sonuç olarak Kasko branşında sağlanan hassas dengeyi Trafik branşında da sağlamak mümkündür.Bunun için de Aktüeryal hesabın daha dikkatli ve dengeli yapılmasına ihtiyaç vardır.
Trafik branşında ve sektörde zararın sebebi Acente Komisyonları değildir.Ayrıca Trafik kazalarındaki anlaşmalı tutanaklardan şikayet edilmekte.Bununda çaresi “feragat” almakla övünmek değil suistimal yapanların derhal mahkemelere suç duyurusu ile bildirilmesi ve çok güçlü savunma yaparak mahkum edilenlerin de yazılı ve görsel basın yolu ile herkese duyurulmasını sağlamak bu yolla da suistimale olan eğilimi azaltmaktır.
Bedeni tazminatların vekil Avukatlara değil direk varislere ödenmesi için Hazine Müsteşarlığının attığı adımları desteklemek gerekirse Kanun çıkarılması için girişimlerde bulunmak.
Tüm bu önlemlerin alınması ile işlerin yoluna gireceği ve tarafların mutlu olacağı kanaatindeyim.
Bir sonraki yazımda da DASK primlerine değineceğim.Orada da bazı sıkıntılar var bunu sizinle paylaşacağım.
Acenteler toplumda saygın bir meslek icra eder konuma gelinceye kadar Mücadeleye Devam.
Saygılarımla
Z.Kemal GAZİOĞLU
kemalgazioglu@yahoo.com